Zeyd b. Erkam'ın hayatı ve rivâyetleri / The life of Zaid b. Arkam and his narrations

Abstract

Bu çalışmada, Zeyd b. Erkam isimli sahâbînin hayatı ve rivâyet ettiği hadisler ele alınmıştır. Hedef, söz konusu sahâbînin hayatını, kişiliğini ve rivâyet ettiği hadisleri tespit etmektir. İki bölüm olarak hazırlanan bu çalışmanın birinci bölümünde, Zeyd b. Erkam'ın kimliği, kişiliği ve hayatı; tabakât, İslâm tarihi, siyer ve hadis kitaplarından yararlanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ise Zeyd b. Erkam'ın rivâyet ettiği hadisler, Kütüb-i Tis'a isimli temel hadis kaynakları esas alınarak tespit edilmiş; hadislerin metinleri yazılarak tercüme ve tahricleri yapılmıştır. Söz konusu hadislerin senet zincirlerinde geçen râvîler de kısaca tanıtılmıştır. Bu rivâyetlerin diğer versiyonlarınının senet ve metin farklılıkları ise ilgili hadislerin altında değerlendirme başlığı altında belirtilmiştir. Medineli Ensâr'dan olan Zeyd b. Erkam, hadis rivâyeti konusunda ihtiyatlı davranan ve bu yüzden az hadis rivayet eden sahâbîlerdendir. Kendisinin rivâyet ettiği, Kütüb-i Tis'a içerisinde geçen elli beş hadis tespit edilmiştir. Hz. Zeyd'in, Hz. Ali'nin (r.a.) yakın arkadaşı olması, onun döneminde yaşanan üzücü olaylara şahid olması, Hz. Ali ve ehl-i beytin faziletiyle alakalı birçok hadis rivâyet etmesine sebep olmuştur. Anahtar Sözcükler: Zeyd b. Erkam, Hz. Peygamber, sahâbî, râvî, rivâyet, hadîs. This paper examines the life of Zaid b. Arkam, a companion of the Prophet Muhammad, and his narrations in the hadith literature. The purpose of this study is to identify his life, personality and his narrations. This study is divided into two sections, one of which deals with Zaid b. Arkam's life and his personality in the light of various sources. The second chapter is dedicated to his hadith narrations which took place in the Kütüb-i Tis'a, a renowned hadith source. The hadith texts with various versions, their translation into Turkish, the biography of the narrators are also studied. The study has revealed that he narrated a limited number of hadiths, a total of fifty five. Most of these hadiths are related to the virtues of Ali and Ahl al-Bayt, this is perhaps because he witnessed traumatic political strife during the reign of Ali between 656-661. Key Words: Zaid b. Arkam, Prophet Muhammad, companions, narrator, narration, hadith.