İkinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde tek ve çift sıra ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi / The effect of variable plant density according to single and double rows planting method on the yield some and some agricultural specificati̇ons in second crop peanuts (Arachis hypogaea L.) agriculture

Abstract

Bu araştırma, Harran Ovası' nda ikinci ürün koşullarında yerfıstığı tarımında farklı sıra üzeri mesafelerine göre tek sıra (25, 45, 70 cm sıra aralığı uygulanan) ve çift sıra (70 cm sıra aralığı uygulanan) yarı dik Halisbey çeşidinde, en yüksek verim ve kaliteli ürünün alınabileceği ekim yöntemini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Çalışma, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eyyübiye Kampusu deneme alanında 2015 yılı yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde; sıra arası mesafe ana parselleri (25, 45, 70 cm) ve sıra üzeri mesafe (10 cm, 15 cm, 20 cm) ise alt parselleri oluşturacak şekilde, 3 tekerrürlü, her parsel 6 sıralı, parsel uzunluğu 5 m olacak şekilde düzenlenmiştir. Çalışma sonucunda; ikinci ürün koşullarında uygulanan farklı sıra arası ve sıra üzeri ekim yöntemlerinin yerfıstığında, meyve verimi, bitki başına meyve verimi, bitki başına meyve sayısı, 100 tohum ağırlığı, kabuk/iç oranları üzerine etkili olduğu saptanmıştır. Yapılan tek sıralı ekimlerde en yüksek verim 438.81 kg/da ile 70x15 cm mesafeden alınırken, en düşük meyve verimi ise 306.62 kg/da ile 25x10 cm mesafeden elde edilmiştir. Sıra arası ve sıra üzeri ekim mesafesi arttıkça bitki başına meyve sayısı da artmıştır. Çift sıralı ekim yönteminde ise en yüksek meyve verimi 408,20 kg/da ile 70-25-70x15 cm mesafeden alınırken en düşük meyve verimi ise, 394,24 kg/da ile 70-25-70x20 cm mesafeden alınmıştır. Ekim yöntemi olarak 70 cm sıra arası, 15 cm sıra üzeri mesafeleri tercih edilmelidir. This study was performed in Harran Plain to determine the planting method for obtaining highest yeild ratio and the best crop quality of Halisbey type peanut under the conditions of different spaces on one row ( 25, 45, 70 cm spacing on rows) and double rows (70 cm space between rows). This study was carried on Harran University Agricultural Faculty Trial Area in 2015 summer crop season. The trial was designed as complelely randomized block in split plot as the distance between the main plot (25, 45, 70 cm) row spacing (10 cm, 15 cm, 20 cm) to create the sub-plot of 3 replications, each plot has six row, and the parcel length is 5 m. Cultivation was manually performed. In conclusion; it is determined that different row spacing and row planting method is effective on Peanut's fruit yield, fruit yield per plant, number of fruits per plant, 100 seed weight, shell / interior fruit ratio in the second crop conditions.. The highest yield obtained in a single row planting 438.81 kg / da with the 70x15 cm space and the lowest fruit yield obtained 306.62 kg / da have been obtained with space of 25x10 cm. With increasing spacing between rows and the sowing distance on a row, number of fruit per plant has increased. While plant density decreases, a larger number of ginefor of each plant has chance to enter into the soil so number of fruits increased. In the double-row planting method highest fruit yield 408.20 kg / cm is obtained from space 70-25-70x15 and the the lowest fruit yield, 394.24 kg / da is obtained from 70-25-70x20 cm space.