Özel ve devlet okullarının yönetişim özelliklerine sahip olma düzeyleri / Levels of governance characteristics in public and private schools

Abstract

Bu araştırmanın amacı Şanlıurfa ili merkez ilçelerinde bulunan özel ve devlet ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmen ve yöneticilerin yönetişim özelliklerine sahip olma düzeylerini belirlemek ve yönetişim özelliklerine sahip olma düzeylerini karşılaştırarak bazı değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini saptamaktır. Bu araştırma kapsamında öğretmen ve yöneticilerin yönetişim özelliklerine sahip olma düzeylerini ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırma sonucunda özel okulların yönetişim düzeylerinin devlet okullarına göre daha yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Erkek katılımcıların yönetişim düzeylerinin kadınlarınkine göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Görev açısından yöneticilerin yönetişim algılarının öğretmenlere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 20 yıl ve üzeri görev yapan katılımcıların yönetişim algıları, 6-10 yıl görev yapanlara göre daha yüksek çıkmıştır. Ayrıca 41-50 yaş arası olan öğretmen ve yöneticilerin yönetişim düzeylerinin 30 yaş ve altı olanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Okulun yönetim stilini demokratik görenlerin ilgisiz ve otoriter görenlere, otoriter görenlerin ise ilgisiz görenlere göre yönetişim algıları daha yüksek bulunmuştur. Okul türü açısından bir karşılaştırma yapıldığında ise, özel okullar ile devlet okulları arasında yönetişim özelliklerine sahip olma düzeyleri bakımından anlamlı fark bulunmuştur. Okul kademesi değişkeninde liselerde çalışanların yönetişim algılarının ortaokul ve ilkokullarda çalışanlara; ortaokulda görev yapanların ise ilkokulda görev yapanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Bulgulardan da anlaşılacağı gibi özel okullarda yönetişim özelliklerinin daha hızlı benimsendiği görülmektedir. Uygulamada da özel okulların devlet okullarına göre bir adım önde olduğunu söylemek mümkündür. Buna bağlı olarak devlet okullarının yönetim alanında daha verimli bir duruma gelmesi gerekmektedir. Yönetici ve öğretmenlerin yönetişim özellikleri açısından daha donanımlı olmaları için çeşitli hizmet içi seminer veya kurslar düzenlenebilir. Yönetişim özelliklerinin uygulanması hususunda yaş faktörünün etkili olduğu anlaşılmaktadır. Bu bakımdan yönetişimin her aşamasında paydaşların aktif rol üstlenmesi sağlanmalıdır. Eğitim-öğretim hayatının her kademesinde okulların demokratik standartlara ulaşması için çaba sarf edilmelidir. Anahtar Kelimeler: Yönetişim, Özel Okul, Devlet Okulu, Öğretmen, Yönetici. Main purpose of this study is to determine whether teachers and principals working in private and public schools in Şanlıurfa have governance qualifications. Another purpose of the present study is to find out whether there are any differences between effects of several variables (e.g., gender) on governance level of the participants. A valid and reliable scale was developed to carry out this study. Based on the findings of this study, the governance level in private schools was found to be higher than that of public schools. The governance level of males was higher than the level of governance of females. Moreover, principals showed higher governance belief than teachers. Governance belief of participants with work experience of 20 years and over was found to be higher than participants working 6-10 years. Besides, the level of governance of teachers and principals who are 41-50 years old was higher than the level of participants having 30 and lower age. Participants considering school management type as democratic appeared to have higher belief of governance than authoritarian and insensible, and moreover participants considering school management type as authoritarian showed higher belief of governance than insensible. Participant belief of governance who work in high schools was higher than those who work in primary and secondary schools. Besides, participant belief of governance who work in secondary schools was higher than the belief of participants who work in primary schools. The findings of this study have showed that governance features appeared to be adopted faster in private schools. The governance related applications were found to be higher in private schools than public schools. Thus, public schools may need more improvement in terms of governance applications. So, teachers and managers in public schools should be educated about the governance. Age factor seemed to have an effect on governance applications. For this reason, all participants should be given role to take part on every stage of governance. In order to reach democratic standards, efforts should be made on every stage of education. Key Words: Governance, Private School, Public School, Teacher, Principal