Şanlıurfa ilinde çalışan hemşire,ebe ve sağlık memurlarının psikolojik şiddete ( mobbing )maruz kalma durumları ve ilişkili faktörler / The casesın whıch nurses,obstetrıcıans and health offıcers ın şanlıurfa face wıth mobbıng and related factors

Abstract

Bu araştırma Şanlıurfa ilinde çalışan hemşire, ebe ve sağlık memurlarının psikolojik şiddete (mobbing) maruz kalma düzeylerinin ve ilişkili faktörlerin saptanması amacıyla kesitsel olarak planlanmıştır. Veri toplamada sağlık personelinin bireysel özellikleri ve çalışma koşullarını belirlemeye yönelik bilgi formu hazırlanmıştır. Mobbinge maruz kalma düzeylerini belirlemek amacı ile Mobbing Algı Ölçeği kullanılmıştır.Bir kesikli bir sürekli değişkenin analizinde t testi, ikiden fazla grup ortalamasının karşılaştırılmasında tek yönlü (One way) Anova testi, farklılığa neden olan grubun tespitinde Post Hoc Tukey testi, bağımlı değişken ile bir veya daha çok bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla regresyon analizi kullanılmıştır. Ölçeğin alt boyutlarının birbiri ile arasındaki ilişkileri saptamak için ise Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma evrenini Şanlıurfa il merkezi ve ilçelerinde bulunan tüm kamu hastaneleri, özel hastaneler, üniversite hastanesi ve sağlık ocaklarında çalışan hemşire, ebe ve sağlık memurları oluşturmaktadır. Araştırma Ocak 2010- Şubat 2010 tarihleri arasında yapılmıştır. Şanlıurfa ilinde çalışan sağlık memuru, ebe ve hemşirelerin Mobbing Algı Ölçeğinden alınan puan ortalamaları 1,89 olup, mobbinge nadiren maruz kaldıkları görülmüştür. Katılımcılar en yüksek puanı Mobbing Algı Ölçeğinin kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu engellemek alt boyutundan almıştır. Merkez ilçede çalışan sağlık personeli ile diğer ilçelerde çalışan sağlık personelinin, ölçeğin kişinin yaşam kalitesine ve mesleki durumuna saldırılar alt boyutundan almış oldukları puanlar arasında anlamlı fark olduğu görülmektedir (t=4,502; p<0.05). İşyeri unvanı hemşire olan sağlık personelinin itibarına olan saldırılar, işyeri unvanı sağlık memuru olan sağlık personelinin itibarına olan saldırılardan daha fazla bulunmuştur (F= 3,733; p<0.05). Katılımcıların eğitim seviyesi arttıkça (t=-2,394; p<0.05 ) ve hastane büyüdükçe (F= 2,823; p<0.05) mobbinge maruz kalma sıklığında da anlamlı bir şekilde artış olduğu görülmüştür. Yoğun bakım ve servislerde çalışan sağlık personelinin daha fazla mobbinge maruz kaldığı belirlenmiştir (F= 1,901; p>0.05). Kadrosu 657 sayılı devlet memurları kanununa bağlı bulunan personelin mobbinge maruz kalma durumunun diğer kadro durumlarına mensup personelden daha fazla olduğu görülmüştür (F= 2,447; p<0.05). Nöbeti olmayan personele nazaran bazen nöbeti olan personelin daha fazla mobbinge maruz kaldıkları tespit edilmiştir (F= 1,272; p>0.05). Ayrıca mesleki deneyimleri 6?10 yıl arasında olan sağlık personelinin daha fazla mobbinge maruz kaldıkları tespit edilmiştir (F= 1,655; p>0.05). En sık mobbing uygulayanların hasta yakınları ( % 42,2) olduğu, mobbinge uğrayan bireylerin % 25, 8'inin eylemi sözlü olarak şikayet ettikleri ve % 3, 84'ünün mobbinge maruz kalma nedeni olarak çalışma koşullarının kötü olmasını düşündükleri bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Mobbing, Psikolojik Şiddet, Sağlık Memuru, Ebe, Hemşire This research was planned cross-sectional to determine the level of exposure to mobbing of the nurses, obstetricians and health officers in Şanlıurfa and to specify the related factors. In gathering information, an inquiry form was prepared to indicate the individualistic features and working conditions of health workers. So as to designate the level of exposure to mobbing, Mobbing Sensation Scale was used. In analysis to determine whether differences in two irrelevant groups are meaningful or not T-test was used, to compare parameters in more than two groups One Way Anova Test was used , and in detecting the group leading to differences Post Hoc Tukey was used. One Way Variance analysis was carried out to test whether the difference between the averages of more than two unrelated samples is more expressive than zero. In order to designate the relationships between the scales, Pearson Correlation analysis was used. Regression analysis was benefited to investigate the relation between the dependant variation and one or more independent variations. The investigation circle consists of the nurses, obstetricians and health officers who work in all the state hospitals, private hospitals, the university hospital, and health centers in Şanlıurfa City center and its districts. The investigation was performed from January 2010 to February 2010. As far as the rates taken from these sensation scales, it is obvious that they are rarely exposed to mobbing with the rate of 1,89. The highest rates come from the titles being visible in lowest mobbing degrees, and prevention of communication. There is a significant difference in the lowest degrees of violence to individual?s life quality and occupational situation between the workers in city center and in the other districts ( t= 4,502; p <0.05). The attacks to nurses? esteem are seen more than the one to health officer?s esteem ( F = 3,733; p <0.05). As the level of education rises, the frequency of exposure to mobbing rises, too ( t= -2,394; p <0.05). As the hospital gets bigger, the frequency of exposure to mobbing rises, too ( F= 2,823; p <0.05). The personnel working in intensive care units and service departments encounter much more mobbing. The personnel whose work under the terms of the law issued 657 about civil servants face with mobbing more than the other personnel. The investigation shows that the health personnel who work during the day and in working hours expose to mobbing more than the others. Moreover, it shows that the personnel having experience for about 6 to 10 years have more exposure to mobbing. Mobbing performers are mainly the patients? relatives with the rate of 42,2 per cent, and in this situation 25,8 per cent of them complain it verbally. 3, 845 per cent of the workers ascribe the causes of mobbing to poor working conditions. Key Words: mobbing, psychological violence, health officer, obstetricians,